© WWF-Thailand
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเรื่องขีดจำกัดความปลอดภัยของโลก (Planetary Boundaries) เช่น เรื่องระบบโลก (Earth System) ซึ่งพูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบต่างๆ ในสภาพแวดล้อมธรรมชาติ เพื่อให้เข้าใจถึงรูปแบบ ปรากฏการณ์ รวมทั้งแนวโน้มต่างๆ ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม และยังสามารถสะท้อนให้เห็นวิถีการบริโภคและการผลิตของมนุษย์ ซึ่งเป็นตัวเร่งให้เกิดความเสียหายต่อทั้งธรรมชาติและมนุษย์เอง

การละเมิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลก มีด้วยกัน 9 ลักษณะ ได้แก่

1.) ความสมบูรณ์ของชีวมณฑล (Biosphere integrity) หมายถึงการทำลายระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ 

2.) การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ 

3.) ปรากฏการณ์ทะเลกรด 

4.) การเปลี่ยนแปลงระบบผืนดิน 

5.) การใช้น้ำจืดแบบไม่ยั่งยืน 

6.) การไหลของสารเคมีธรณีชีวภาพหรือการไหลของไนโตรเจนและฟอสฟอรัสสู่ชีวมณฑล 

7.) การเปลี่ยนแปลงของละอองในบรรยากาศ 

8.) มลภาวะจากสารเคมีใหม่ 

9.) การลดลงของโอโซนในชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์ (Stratosphere) 

กิจกรรมหลายอย่างของมนุษย์ในปัจจุบันส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการทำงานของระบบโลกและกำลังละเมิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลกมากขึ้นไปทุกที ทั้งนี้กรอบแนวคิดด้านขีดจำกัดความปลอดภัยของโลกจะช่วยอธิบายการทำงานของระบบย่อยของโลก (Earth subsystems) ที่มีความสำคัญ ซึ่งถ้าหากมนุษย์ละเมิดขีดจำกัดด้านความปลอดภัยดังกล่าวหมดทุกข้อ ก็ยากที่จะฟื้นความสมบูรณ์และความปลอดภัยให้กลับคืนมาได้

แม้ว่าในทางวิทยาศาสตร์ผลกระทบทางด้านชีวกายภาพและด้านสังคมจากการละเมิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลกจะยังไม่ปรากฏแน่ชัด แต่จากการวิเคราะห์ในปัจจุบันพบว่ามนุษย์ได้กระตุ้นให้เกิดการละเมิดขีดจำกัดความปลอดภัยมาแล้วถึง 4 ข้อ ผลกระทบที่เกิดขึ้นทั่วโลกจากการกระทำของมนุษย์ที่เห็นได้ชัดเจน เช่น การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ความสมบูรณ์ของชีวมณฑลที่ลดน้อยลง การไหลของสารเคมีธรณีชีวภาพ และการเปลี่ยนแปลงระบบผืนดิน นอกจากนี้ยังพบว่าปริมาณการใช้น้ำจืดสูงเกินกว่าระดับที่ปลอดภัย

กรอบแนวคิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลก มีประโยชน์ในการสร้างความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน อีกทั้งยังเน้นให้เห็นความสำคัญของการบริหารจัดการธรรมชาติอย่างครบถ้วนมีข้อกำหนดและแนวทางการปฏิบัติที่ชัดเจนในการช่วยลดความเสี่ยงในยุคแอนโทรโปซีน ซึ่งเป็นยุคที่คาดการณ์ว่าจะไม่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์

สิ่งสำคัญคือเราไม่สามารถแก้ไขปัญหาเฉพาะขีดจำกัดความปลอดภัยด้านใดด้านหนึ่งโดยละเลยการแก้ปัญหาด้านอื่นๆ ร่วมด้วยได้ เพราะทุกปัญหาล้วนมีส่วนเกี่ยวข้องและสัมพันธ์กัน ยกตัวอย่าง เช่น การแก้ไขปัญหาด้านสภาพภูมิอากาศ ด้วยการจำกัดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศ โดยใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีสมัยใหม่แต่เพียงอย่างเดียว แต่ละเลยที่จะศึกษาถึงผลกระทบที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงระบบผืนดิน การไหลเวียนของชีวเคมีธรณี รวมถึงระบบประกอบย่อยอื่นๆ ก็จะไม่สามารถช่วยให้มนุษย์ สามารถก้าวพ้นความเสี่ยงของยุคแอนโทรโปซีนไปได้

© WWF-Thailand

...

กรอบแนวคิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลกแสดงให้เห็นถึงความเสี่ยงจากการที่มนุษย์แทรกแซงระบบโลก

ขีดจำกัดความปลอดภัยของโลก

© WWF-Thailand

...

จากการวิเคราะห์พบว่า มนุษย์เราได้กระตุ้นให้เกิดการละเมิดขีดจำกัดความปลอดภัยของโลกมาแล้วถึง 4 ข้อ