สำรวจสถานการณ์หญ้าทะเลและพะยูนในทะเลอันดามัน: ก้าวสำคัญเพื่อการอนุรักษ์!

WWF Thailand และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (DMCR) นำทีมผู้เชี่ยวชาญด้านหญ้าทะเลและพะยูนระดับโลก Dr. Leonard McKenzieและ Dr. Helene Marsh ลงพื้นที่สำรวจสถานการณ์หญ้าทะเลและพะยูนในจังหวัด ตรัง กระบี่ พังงา และภูเก็ต ระหว่างวันที่ 20-27 มกราคม 2025 โดยมีเป้าหมายสำคัญ เพื่อประเมินสถานการณ์ล่าสุดของระบบนิเวศชายฝั่งที่สำคัญต่อพะยูนในประเทศไทย

ขอขอบคุณความร่วมมือจากหน่วยงานของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งในพื้นที่ นักวิจัยจาก มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย (RMUTSV) และ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU) เจ้าหน้าที่จากอุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา-หมู่เกาะพีพี รวมถึงตัวแทนจากมูลนิธิอันดามัน วิสาหกิจชุมชนบ้านบ่อหิน และชุมชนบ้านบางพัฒน์

ในระหว่างการสำรวจโดยการใช้โดรน ทีมสำรวจได้พบเงาของพะยูนสองตัวปรากฏขึ้นชั่วครู่ก่อนจะดำดิ่งลงสู่พื้นทราย ทีมวิจัยบันทึกการเคลื่อนไหวนี้ได้ เพราะไม่บ่อยนักที่เราจะได้เห็นพะยูนในช่วงเวลาสำรวจ แต่ข่าวดีนี้มาพร้อมกับความกังวล ในพื้นที่สำรวจหลายจุด หญ้าทะเลกำลังเผชิญกับวิกฤติ การเสื่อมโทรมของทุ่งหญ้าทะเลหมายถึงการหายไปของแหล่งอาหารสำคัญของพะยูน มีรายงานพบซากพะยูนที่เสียชีวิตและการอพยพออกจากพื้นที่เดิมของพวกมัน

อย่างไรก็ตามทีมสำรวจยังพบสัญญาณบวก ในจังหวัดกระบี่และภูเก็ต ยังคงมีแนวโน้มว่าหญ้าทะเลสามารถฟื้นตัวได้ โดยเฉพาะที่กระบี่ซึ่งมีรายงานการพบลูกพะยูนเมื่อเดือนสิงหาคม 2024 และที่อ่าวตังเข็นในช่วงเวลาสำรวจ ทีมงานสามารถบันทึกพฤติกรรมการผสมพันธุ์ของพะยูนได้ ซึ่งเป็นสัญญาณว่าพวกมันยังคงหาทางปรับตัวให้เข้ากับแหล่งที่อยู่ใหม่และดำรงเผ่าพันธุ์ต่อไปได้

เส้นทางสู่การอนุรักษ์

เพื่อให้ทะเลอันดามันยังคงเป็นบ้านที่ปลอดภัยของพะยูน แนวทางสำคัญที่ต้องดำเนินการ ได้แก่:

• การปลูกหญ้าทะเล ในพื้นที่ที่มีศักยภาพ เพื่อช่วยฟื้นฟูระบบนิเวศ
• การปกป้องแหล่งที่อยู่อาศัยที่สำคัญ โดยดำเนินการอย่างต่อเนื่องและขยายการฟื้นฟู
• การติดตามประชากรพะยูน ดำเนินการอย่างต่อเนื่อง และอาจขยายขอบเขตการติดตามโดยกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (DMCR) และชุมชนท้องถิ่น ผ่านการใช้โดรนและอากาศยาน

การสำรวจครั้งนี้ไม่ใช่เพียงแค่การศึกษาทางวิทยาศาสตร์ แต่เป็นสการะท้อนถึงความสำคัญของความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในการปกป้อง หญ้าทะเลและพะยูน ซึ่งเป็นหัวใจของระบบนิเวศทางทะเล และเราทุกคนคือความหวังของพวกมัน

มาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลไทยไปด้วยกัน